Artykuły

 

Uroczystość patriotyczno-religijna upamiętniająca pomordowanych i pochowanych na uroczysku Baran odbędzie się w dniu 13 czerwca 2021 roku

Uroczystość patriotyczno-religijna upamiętniająca pomordowanych i pochowanych na uroczysku Baran. Uroczystość odbędzie się w dniu 13 czerwca 2021 roku i jest organizowana przez Komitet Społeczny we współpracy z Lubelskim Oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej oraz we współpracy z Radzyńskim Stowarzyszeniem Inicjatyw Lokalnych.

Uroczystość została objęta Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy, zaś do Zarządu Honorowego Komitetu zaproszenie przyjęli: Wicepremier i Minister Aktywów Państwowych – Pan Jacek Sasin, Doradca Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy – Pani Zofia Romaszewska oraz Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości – Pan Marcin Romanowski.

Uroczysko Baran jest miejscem tragicznych wydarzeń z lat 1944 – 45
na Południowym Podlasiu. Po przejściu frontu w lipcu 1944 roku w Kąkolewnicy rozkwaterował się sztab marszałka Rokossowskiego. Zaczynały swój zbrodniczy proceder formacje NKWD, a przy nich tzw. Informacja Wojskowa LWP. Wysiedlono wówczas całą Kąkolewnicę Północną, Południową i częściowo Wschodnią. Ludzi wyrzucano z chałup iście po bandycku i z sowiecką brutalnością, obojętnością
i chamstwem. We wsi rozkwaterowało się wojsko. Wszystkie piwnice, spichrze
i różne komórki natomiast zamieniono na „turmy”, które zaczęły wkrótce trzeszczeć
w szwach od aresztantów, których zwożono zewsząd. Ludzi wyciągano z domów, wyłapywano masowo po drogach, na jarmarkach, sprzed kościołów, jak w niedalekim od Kąkolewnicy Trzebieszowie, gdzie aresztowano po mszy ponad trzydziestu mężczyzn, przeważnie młodych. Tutaj także osadzono grupę oficerów i żołnierzy Wojska Polskiego pojmanych koło Mordów pod Siedlcami za dezercję. Wyłapywano błąkających się żołnierzy Armii Krajowej z Kresów Wschodnich, z brygad wileńskich, batalionów nowogródzkich, poleskich i lwowskich. Przywożono żołnierzy z 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty, rozbrojonej pod Skrobowem koło Lubartowa. Wszyscy ci, co przeszli przez piekło kąkolewskich piwnic, sądzeni byli w miejscowej szkole przez sąd polowy NKWD i Informacji Wojskowej. Po śledztwie wszystkich podsądnych czekał wspólny, ponury los. Jedni zapełnili lochy Zamku Lubelskiego, inni wywiezieni zostali do Związku Sowieckiego, jeszcze innych spotkał los ten najtragiczniejszy – zostali pod darniną Uroczyska Baran na zawsze.

            Komitet po raz kolejny realizuje zamysł upamiętniania najtragiczniejszego piętna na historii Południowego Podlasia, jakie wycisnęły lata 1944 – 1945.

Rangę Uroczystości oraz rangę ofiar żołnierzy polskich formacji niepodległościowych i lokalnej ludności cywilnej pochowanych na Uroczysku Baran podkreśla partycypacja w Uroczystości ze strony władz samorządowych: Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego i Starostwa Powiatu Radzyńskiego.